همه ی پست ها

کروماتوگرافی اندازه طردی (SEC)

   کروماتوگرافی اندازه طردی که با عناوین کروماتوگرافی ژل تراوایی (Gel permeation chromatography, GPC) و یا کروماتوگرافی فیلتراسیون ژلی (Gel Filtration Chromatography, GFC) نیز مترادف است، تکنیکی قوی برای جداسازی و آنالیز ترکیبات با جرم مولکولی بالاست. این روش در سال 1954 معرفی شد و در سال 1959 توسعه داده شد. در این روش جداسازی بر مبنای اندازه موثر و شکل مولکول ها صورت می گیرد و برخلاف دیگر روش های کروماتوگرافی، برهم کنش های شیمیایی یا فیزیکی آنالیت با…

كروماتوگرافی تبادل یونی (IEC)

   کروماتوگرافی یونی (ion chromatography, IC) یا کروماتوگرافی تبادل یونی یا کروماتوگرافی تعویض یونی (Ion-exchange chromatography, IEC) روشی کارآمد برای جداسازی و اندازه گیری یون هاست. این روش با توسعه رزین های تبادل یونی سنتزی رشد چشم گیری داشته و کاربردهای زیادی در زمینه های مختلف داشته است. متداول ترین روش برای خالص سازی پروتئین ها و بیو مولکول های باردار دیگر مانند اسید نوکلئیک ها و اسیدهای آمینه است. همچنین برای جداسازی و اندازه گیری یون های معدنی مانند…

کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC)

   کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (High performance liquid Chromatography) که پیشتر به نام کروماتوگرافی مایع با فشار بالا (High pressure liquid chromatography) نیز نامیده می شد، مهم ترین و متداول ترین روش کروماتوگرافی ست که برای محدوده وسیعی از مواد غیر فرار در زمینه های مختلف علوم کاربرد گسترده ای دارد. در دهه 1960 با بهره گیری از پژوهش های انجام شده، مشخص شده بود که کاهش اندازه ذرات فاز ساکن، سبب افزایش کارایی ستون می شود. چون ستون…

کروماتوگرافی گازی (GC)

  کروماتوگرافی گازی (Gas Chromatography, GC) برای جداسازی و آنالیز ترکیبات فرار به کار می رود. اجزای یک نمونه تبخیر شده، با تقسیم بین یک فاز متحرک گازی و فاز ساکن جداسازی می شوند. نمونه های جامد یا مایع ابتدا باید به بخار یا گاز تبدیل شوند و سپس با کروماتوگرافی گازی اجزاء آن را جداسازی و شناسایی کرد. شرط جداسازی در این روش آنست که نمونه مورد نظر با حرارت دادن و تبدیل شدن به گاز تجزیه نشود. کروماتوگرافی…

اصول و مبانی کروماتوگرافی

  کروماتوگرافی (Chromatography) متداول ترین روش جداسازی ست که با پیشرفت های دستگاهی به روشی ارزشمند برای جدا سازی، اندازه گیری و شناسائی مواد تبدیل شده است.   کروماتوگرافی کاربرد وسیعی در بسیاری از زمینه ها شامل شیمی، داروسازی، پتروشیمی، مواد غذایی، زیست فناوری و غیره پیدا کرده است. روش های کروماتوگرافی برای جداسازی مخلوط ترکیبات، شناسایی ترکیبات ناشناخته یا مجهول، تخمین خلوص و غلظت مواد، نظارت در تولید دارو در صنایع داروسازی و بیوتکنولوژی، در پزشکی قانونی برای آنالیز…

طیف بینی فوتوالکترونی پرتو ایکس (XPS)

   طیف بینی فوتوالکترونی پرتو ایکس (X-ray Photoelectron Spectroscopy) با نام اختصاری XPS یک تکنیک آنالیز سطح است که اطلاعات شیمیایی و ترکیبی سطح را فراهم می کند. این روش در مواردی به نام طیف بینی الکترونی برای آنالیز شیمیایی (Electron Spectroscopy for Chemical Analysis) با نام اختصاری ESCA، نیز شناخته می شود. در این روش شناسایی تمام عناصر جز هیدروژن و هلیم امکان پذیر است. همچنین این روش توانایی تعیین حالت اکسایش عناصر و نوع پیوند شیمیایی را نیز…

طیف بینی فلورسانس پرتو ایکس بازتابش کلی (TXRF)

   طیف بینی فلورسانس پرتو ایکس بازتابش کلی (Total-Reflection X-ray Fluorescence Spectroscopy) یا به اختصار TXRF، اساسا یک تکنیک تجزیه ای مشابه طیف بینی فلورسانس پرتو ایکس پاشنده انرژی یا EDXRF  است که ژئومتری تهییجی ویژه ای دارد. این ژئومتری با تنظیم جای نمونه در زاویه کمتر از 0.1 درجه (0.06 درجه) نسبت به پرتو اولیه  حاصل می شود.   یاد آوری می شود که زاویه نرمال تابش پرتو اولیه در روش EDXRF تقریبا 45 درجه است. در روش XRF…

طیف بینی فلورسانس پرتو ایکس (XRF)

   طیف بینی فلورسانس پرتو ایکس  (X-ray Fluorescence Spectroscopy) با نام متداول XRF، یک تکنیک آنالیز عنصری ست که کاربرد گسترده ای در تحقیقات و صنعت دارد. اساس روش XRF این است که اتم های ویژه، وقتی با یک منبع پرقدرت خارجی تهییج می شوند، فوتون های ایکس با طول موج یا انرژی های مشخصه ای نشر می کنند. با شمارش تعداد هر انرژی نشر شده از یک نمونه، اندازه گیری کمی و کیفی عنصری امکان پذیر می گردد.  …

طیف بینی نشر پرتو ایکس (XES)

  در طیف بینی نشر اشعه ایکس (X-Ray Emission Spectroscopy) یا XES، یک پرتو الکترونی یا پرتو ایکس اولیه، الکترونی را از ترازهای داخلی به بیرون می راند (شماره 1 شکل 1) و در مرحله بعدی الکترون های لایه بیرونی به با سقوط به تراز خالی داخلی حفره ایجاد شده را پر کرده و اشعه ایکس ثانویه ای نشر می کنند (شماره 2 و 3 شکل 1). شکل 1 مکانیسم نشر در طیف بینی نشر اشعه ایکس را نشان داده است.…

پراش پرتو ایکس (XRD)

   پراش پرتو ایکس (X-ray diffraction)، با نام اختصاری و متداول XRD، تکنیکی قدیمی و بسیار شناخته شده در بررسی ساختار و خصوصیات کریستال هاست.  اساس روش XRD پراش پرتو ايکس تک رنگ، توسط اتم های یک ماده است. به طور کلی پراش زمانی اتفاق می افتد که نور به یک مانع برخورد می کند. با برخورد به مانع، پرتو نوری یا خم شده و پخش می شود و یا از منافذ ریز روی مانع عبور می کند. پدیده پراش…