همه ی پست ها

مبانی طراحی آزمایش

  طراحی آزمایش (Experimental design یا Design of Experiment) یا به اختصار (DOE) به مجموعه بررسی های هدفمند و آزمایشات کنترل شده ای اطلاق می شود که بر پایه ارزیابی آماری نتایج، برای رسیدن به جواب هایی در یک سطح اطمینان مشخص انجام می شوند.g    مانند تمام روش های کمومتریکس، داشتن سواد آماری در حد درک تحلیل واریانس (Analysis of variance) و آمار استنباطی برای فهم و انجام انواع روش های طراحی آزمایش الزامی ست.    روش های طراحی آزمایش،…

طیف سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی (ICP-MS)

   ترکیب طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی و طیف سنجی جرمی یکی از قدرتمندترین روش  آنالیز عنصری با حساسیت بالا و حد تشخیص پایین برای بسیاری از عناصر جدول مندلیف به وجود آورده است. اساس طیف سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی در روش طیف سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی (Inductively coupled plasma mass spectrometry) که با نام اختصاری ICP-MS شهرت بیشتری دارد، پلاسما به عنوان منبع یونش طیف سنج جرمی عمل می کند که با دمای بالای…

کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی (GC-MS)

    همان طور که از نام آن مشخص است، کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی (Gas chromatography mass spectrometry) یا به اختصار GC-MS ترکیبی از دو روش قدرتمند کروماتوگرافی گازی و طیف سنج جرمی است که شناسایی ترکیبات شیمیایی را با حد تشخیص پایین و اندازه گیری کمی فراهم می کند. آنالیز GC-MS  را می توان برای نمونه های جامد، مایع و گاز به کار برد اما به ترکیبات فرار و نیمه فرار محدود می شود. مواد غیر فراری که با استفاده…

طیف سنجی جرمی تخلیه تابش (GD-MS)

  طیف سنجی جرمی تخلیه تابش ((Glow Discharge Mass Spectrometry (GD-MS)) ترکیبی از روش تخلیه تابش و  طیف سنجی جرمی است. اساس  این روش مشابه طیف سنجی نشر اتمی تخلیه تابش (GD-AES) است با این تفاوت که در طیف سنجی نشر اتمی فوتون های نشری اتم برای اندازه گیری استفاده می شود ولی در طیف سنجی جرمی m/z اتم ها جهت شناسایی کمی و کیفی آنها به کار می رود.    تکنیک GD-MS حساس ترین روش در دسترس برای آنالیز…

طیف سنجی جرمی متوالی (Tandem MS)

     در طیف سنجی جرمی متوالی (Tandem mass spectrometry) بیشتر از یک تجزیه گر جرمی (معمولا دو تا) استفاده می شود. وقتی از دو تجزیه گر استفاده شود به اختصار به آن MS/MS گویند.  شکل 1 شمای کلی یک طیف سنج جرمی متوالی MS/MS را نشان می دهد. طیف سنج جرمی متوالی معمولا ار منابع یونش نرم استفاده می شود. دو تجزیه گر جرمی توسط یک سلول برهم کنش ((interaction cell) به هم مرتبط می شوند (شکل 1).    …

طیف سنجی جرمی یون ثانویه (SIMS)

   طیف سنجی جرمی یون ثانویه (Secondary Ion Mass Spectrometry, SIMS)   با اسم متداول و اختصاری SIMS یکی از قوی ترین تکنیک های مورد استفاده در مطالعات سطح است. در این روش پرتوی از یون های اولیه پرانرژی (kVه30-1) به سطح نمونه ای که در خلاء قرار داده شده، تابانده می شود. یون سزیوم (+Cs)، یون گالیم (+Ga) یا یون اکسیژن (+O2) معمولا به عنوان یون های اولیه به کار می روند. بر اثر برخورد یون های پرانرژی قسمتی از…

کروماتوگرافی مایع-طیف سنج جرمی (LC-MS)

   علیرغم توانمندی بالای روش کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی (GC/MS) ، بسیاری از ترکیبات غیرفرار و قطبی قابل آنالیز با این روش نیستند. در تکنیک کروماتوگرافی مایع-طیف سنج جرمی  (Liquid chromatography–mass spectrometry) یا به اختصار LC-MS توانایی جداسازی کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) و طیف سنج جرمی با هم ترکیب شده اند. بنابراین بسیاری از ترکیبات غیرفرار، ناپایدار حرارتی، قطبی، یونی و مولکول های بزرگ با این روش قابل آنالیز هستند. روش  LC-MS در بیست سال اخیر از یک…

آشکارسازهای طیف سنجی جرمی

همان طور که می دانیم آشکار سازها یکی از قسمت های اصلی تمامی طیف سنج ها به شمار می روند. نقش آشکار سازهای طیف سنجی جرمی برای اندازه گیری و شناسایی یون های جداسازی شده به کار می روند. بنابراین نوع آشکارسازهای مورد استفاده در طیف سنج های جرمی متفاوت از آشکارسازهای طیف سنجی اتمی و مولکولی است که برای آشکار سازی فوتون ها با طول موج و فرکانس های متفاوت استفاده می شوند. انواع آشکارسازهای یونی در طیف سنج…

تجزیه گر جرمی

   مهم ترین قسمت طیف سنج های جرمی، تجزیه گر جرمی (Mass analyzer) است که وظیفه اصلی آن جداسازی و تفکیک یون های تشکیل شده در منبع یونی براساس نسبت جرم به بار آنهاست. نوع تجزیه گر جرمی تعیین کننده قیمت این دستگاه ست. اگرچه اساس همه تجزیه گرهای جرمی جداسازی یون ها بر اساس m/z است اما بعضی از آنها بر اساس فاصله و فضا یون ها را جدا می کنند و بعضی دیگر بر اساس زمان. دقت شود…

منابع یونش طیف سنجی جرمی

منابع یونش طیف سنجی جرمی نقش بسیار مهمی در آنالیز دارند. به همین علت تا کنون منابع یونش متنوعی توسعه داده شده اند. در ادامه انواع روش های یونش که در طیف سنجی جرمی شناخته شده اند را شرح می دهیم.   روش های یونش به مکانیسم های متفاوتی اتلاق می شود که برای یونی کردن ترکیبات در نمونه به کار می رود. این مکانیسم ها شامل پروتونه کردن (Protonation)، پروتون زدایی (deprotonation)، کاتیونی کردن (cationization)، انتقال بار (charge transfer)،…