طیف سنجی اتمی نوری (Optical Atomic Spectroscopy) قدیمی ترین تکنیک دستگاهی برای آنالیزهای عنصری ست.
طیف سنجی اتمی نوری
اساس این روش ها انتقالات انرژی در سطوح مختلف توسط الکترون های موجود در لایه ظرفیت اتم هاست که با نشر یا جذب فوتون همراه است. اتم های آزاد دارای ترازهای ارتعاشی و چرخشی نیستند و فقط ترازهای الکترونی دارند. بنابراین جذب و نشر انرژی منحصر به ترازهای الکترونی اتم های آزاد است. اتم ها خطوط طیفی مجزا و طیف های ساده تری نسبت به مولکول ها دارند. هر فوتون حاوی مقدار مشخصی انرژی ست. انرژی هر فوتون برابر است با:
Ephoton= hν= hc/λ (1)
که در آن h ثابت پلانک، c ثابت سرعت نور،ν فرکانس و λ طول موج فوتونی هستند.
بنابراین به عنوان مثال انرژی لازم برای انتقالات الکترونی بین دو سطح i و f از رابطه زیر بدست می آید:
ΔEphoton= Ei-Ef (2)
در معادله (2) Ei انرژی سطح i و Ef انرژی سطح f را نشان می دهند. علامت اختلاف انرژی نشان می دهد که این انتقال به صورت نشر فوتونی صورت گرفته یا جذب فوتونی. از آن جایی که هر عنصر تعداد الکترون های مشخصی دارد بنابراین انتقالات انرژی برای هر عنصر منحصر به فرد خواهد بود. البته این انتفالات انرژی در هر اتمی فقط بین ترازهای خاصی از انرژی قابل مشاهده است.
در روش های طیف سنجی اتمی نوری، عناصر موجود در یک نمونه به اتم های گازی یا یون های عنصری تبدیل می شوند. نوع و مقدار عناصر موجود در نمونه را می توان از تغییرات در طول موج نور یا شدت نور با روش های نوری اندازه گرفت و آنالیز کرد. بر اساس نوع انتقالات صورت گرفته، طیف سنجی اتمی نوری به سه روش مختلف تقسیم بندی می شود. طیف سنجی نشر اتمی، طیف سنجی جذب اتمی و طیف سنجی فلورسانس اتمی. شکل 1 تفاوت این روش ها را به صورت شماتیک نشان می دهد. هرکدام از این روش ها خود به چندین تکنیک مختلف تقسیم بندی می شوند که مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند. تکنیک های مبتنی بر طیف سنجی جذب و نشر اتمی از متداول ترین روش های آنالیز کمی و کیفی فلزات در نمونه های مختلف محسوب می شوند.
شکل 1– شمای کلی روش های طیف سنجی نشر اتمی، طیف سنجی جذب اتمی و طیف سنجی فلورسانس اتمی
منابع و مراجع طیف سنجی اتمی
وب سایت های تخصصی روش های طیف سنجی اتمی
http://www.analyticalspectroscopy.net
http://www.spectroscopynow.com
http://www.spectroscopyonline.com
http://www.spectroscopyebooks.com
http://www.spectroscopyonline.com
مجلات تخصصی روش های طیف سنجی اتمی
کتاب های تخصصی روش های طیف سنجی اتمی
Optical Spectroscopy: Methods and Instrumentations, Nikolai V. Tkachenko,1th Edition , 2006, Elsevier Science.
Principles of Instrumental Analysis, Douglas A. Skoog , F. James Holler, Stanley R. Crouch 6th Edition, 2006, Cengage Learning.
Spectrochemical Analysis by Atomic Absorption and Emission, L. H. J. Lajunen and P. Perämäki, 2nd Edition, 2004, Royal Society of Chemistry.
An Introduction to Analytical Atomic Spectrometry, L. Ebdon, E. H. Evans, Andy S. Fisher, S. J. Hill, 1998, Royal Society of Chemistry.
Atomic absorption spectrometry, B. Welz, M. Sperling, 3nd edition, 2007, Wiley-Interscience
Atomic Absorption Spectrometry: An Introduction, 2nd edition, A. Sanz-Medel, 2014, Momentum Press.
Analytical Atomic Absorption Spectroscopy, J. V. Loon, 1980, Elsevier Inc.
A Practical Guide to Graphite Furnace Atomic Absorption Spectrometry, D. j. Butcher, J. Sneddon, 1998, Wiley-Interscience.
Handbook of Spectroscopy: Second, Enlarged Edition,Dr. Günter Gauglitz, Dr. David S. Moore, 2014, Wiley‐VCH Verlag GmbH & Co. KGaA.
Spectrochemical Analysis by Atomic Absorption and Emission: Edition 2, L Lajunen, 2004, RSC.
Atomic Spectroscopy in Elemental Analysis, 2003, Michael Cullen, Blackwell.
Analytical Atomic Spectrometry with Flames and Plasmas, José A. C. Broekaert, 2003, Wiley-Interscience.
Inductively Coupled Plasma Atomic Emission Spectrometry: A Model Multi-Elemental Technique for Modern Analytical Laboratory, George A. Zachariadis, 2012, Nova Science Pub Inc.
3 Comments
نظرات بسته شده است.