اتم سازهای شعله، اولین اتم ساز هایی بودن که برای جذب و نشر اتمی استفاده شد. علی رغم استفاده گسترده طیف سنجی جذب اتمی شعله، طیف سنجی نشر اتمی شعله استفاده چندانی ندارد. استفاده از این تکنیک محدود به اندازه گیری فلزات قلیایی و در مواردی کلسیم می شود. دلیل این موضوع آن ست که برای آنالیزهای تک عنصری، روش جذبی حد تشخیص کمتر و صحت بهتری دارد. برای آنالیزهای چند عنصری نیز منابع پلاسما کارایی و عملکرد بسیار بهتری از شعله دارند.
استفاده عمده طیف سنجی نشر اتمی شعله (Flame Atomic Emission spectroscopy) در اندازه گیری فلزات قلیایی و قلیایی خاکی است. این عناصر طیف نشری ساده ای دارند. به دلیل طیف نشری ساده این فلزات، برای جداسازی طول موج معمولا از صافی تداخلی (interference filter) استفاده می شود. فیلتر تداخلی کارایی مناسب برای تفکیک طیف های ساده نشری را دارد. بنابراین برای اندازه گیری معمول (روتین) فلزات قلیایی و قلیایی خاکی از فیلتر فومتری استفاده می شود. چون طیف سنجی نشر اتمی شعله معمولا محدود به این روش است به آن روش نورسنج شعله (Flame Photometer) نیز می گویند.
نورسنج شعله
نورسنج شعله (Flame Photometer) دستگاه ساده ای ست که از يك شعله کم دما، حدود (2000 تا 3000 درجه سانتيگراد)، برای اتمی کردن و تهییج عناصر به سطح انرژی بالاتر استفاده می کند. نور نشر شده، توسط فیلترهای نوری تفکیک شده و سپس به وارد یک آشکار ساز می شوند. آشکارساز یک لوله تکثیرکننده نوری (PMT) است که سيگنال الكتريكی متناسب با شدت نور تابيده شده توليد می كند.
با رسم مقدار شدت تابش از دستگاه بر حسب غلظت محلول های استاندارد، می توان منحنی کالیبراسیون رسم کرد و سپس از آن برای اندازه گیری غلظت یک نمونه مجهول استفاده کرد. چون شدت نشر به پایداری شعله،خلوص سوخت، ويسكوزيته محلول و ماتریس نمونه به شدت وابسته است، کالیبراسیون دستگاه برای هر آنالیزی ضروری ست.
نکات آنالیزی
- ساده و ارزان است.
- کاربرد زیادی در آناليز در نمونه های بيولوژيك و كلنيكی دارد.
- محدود به آنالیز و اندازه گیری فلزات قلیایی و قلیایی خاکی می شود.
- محدوده غلظتی کم دارند و دقت آنالیزی در حد ppm یا (mg/L, μg/mL) است.
- به دلیل محدودیت دمایی و انرژی کم، برای آنالیز چند عنصری مناسب نیست.
- جهت به دست آوردن نتايج معتبر نیاز به کالیبراسون دقیق و مداوم است.
