تمیز کردن ظروف آزمایشگاهی به سادگی شستن ظروف خانگی نیست. در اینجا نحوه شستن ظروف شیشه ای آمده است تا محلول شیمیایی یا آزمایش آزمایشگاهی خود را خراب نکنید.
نحوه تمیز کردن ظروف آزمایشگاهی شیشه ای
اصول تمیز کردن
به طور کلی اگر تمیز کردن ظروف کثیف را فوراً انجام دهید، تمیز کردن ظروف شیشه ای آسان تر خواهد بود. اگر از مواد شوینده برای ظروف شیشه ای آزمایشگاهی استفاده می کنید، شوینده هایی که برای ظروف آزمایشگاهی طراحی شده اند را به کار ببرید. این شوینده‌ها به هر نوع شوینده‌ای که ممکن است برای ظروف منزل استفاده کنید، ارجحیت دارند.
در بیشتر مواقع، مواد شوینده و آب لوله کشی نه مورد نیاز هستند و نه مطلوب. می‌توانید ظروف شیشه‌ای را با حلال مناسب بشویید، سپس با آب مقطر چند بار آبکشی کنید و سپس با آب دیونیزه آبکشی کنید.
نحوه شستشوی مواد شیمیایی معمول آزمایشگاهی از روی ظروف
- مواد شیمیایی محلول در آب (به عنوان مثال، محلول های کلرید سدیم یا محلول های ساکارز)
3 الی 4 بار با آب دیونیزه بشویید سپس ظروف شیشه ای را کنار بگذارید.
- مواد شیمیایی نامحلول در آب (مانند محلول های هگزان یا کلروفرم)
2 الی 3 بار با اتانول یا استون بشویید، 3-4 بار با آب دیونیزه بشویید، سپس ظروف شیشه ای را کنار بگذارید. در برخی شرایط باید از حلال های دیگر برای شستشوی اولیه استفاده شود.
- اسیدهای قوی (مانند HCl یا H2SO4غلیظ)
زیر هود، ظروف شیشه ای را با حجم زیادی از آب لوله کشی به دقت بشویید. 3 تا 4 بار با آب دیونیزه بشویید، سپس ظروف شیشه ای را کنار بگذارید.
- بازهای قوی (به عنوان مثال، NaOH 6 مولار یا NH4OH غلیظ)
زیر هود، ظروف شیشه ای را با حجم زیادی از آب لوله کشی به دقت بشویید. 3 تا 4 بار با آب دیونیزه بشویید، سپس ظروف شیشه ای را کنار بگذارید.
- اسیدهای ضعیف (به عنوان مثال محلول های اسید استیک یا محلول رقیق اسیدهای قوی مانند 0.1یا 1 مولار HCl یا H2SO4)
ظروف شیشه ای را 3 تا 4 بار با آب دیونیزه بشویید.
- بازهای ضعیف (به عنوان مثال، 0.1 یا 1 مولار NaOH و NH4OH)
به طور کامل با آب لوله کشی بشویید، سپس 3 تا 4 بار با آب دیونیزه بشویید.
شستشوی ظروف آزمایشگاهی مخصوص
-
ظروف شیشه ای مورد استفاده برای شیمی آلی
ظروف شیشه ای را با حلال مناسب بشویید. از آب دیونیزه برای محتویات محلول در آب استفاده کنید. برای محتویات محلول در اتانول از اتانول استفاده کنید و سپس با آب دیونیزه شستشو دهید. در صورت نیاز با حلال های دیگر و سپس اتانول و در نهایت آب دیونیزه بشویید. اگر ظروف شیشه‌ای نیاز به تمیز کردن دارند، با یک برس با آب گرم و شوینده آزمایشگاهی بشویید، کاملاً با آب شیر بشویید و سپس با آب دیونیزه بشویید.
-
بورت ها
با آب گرم و شوینده آزمایشگاهی بشویید، با آب لوله کشی کاملاً بشویید، سپس 3 تا 4 بار با آب دیونیزه بشویید. مطمئن شوید که آب مورد استفاده برای آبکشی نهایی از روی شیشه پاک شود. برای استفاده در کارهای آزمایشگاهی کمی، بورت ها باید کاملا تمیز باشند.
-
پیپت ها و فلاسک های حجمی
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد ظروف شیشه ای را یک شب در آب و شوینده خیس کنید. پیپت ها و فلاسک های حجمی را با آب گرم و شوینده تمیز کنید. ظروف شیشه ای ممکن است نیاز به شستشو با برس داشته باشند. با آب شیر و سپس 3-4 شستشو با آب دیونیزه بشویید.
خشک کردن یا خشک نکردن ظروف شیشه ای
-
خشک نکردن
خشک کردن ظروف شیشه ای با دستمال کاغذی یا هوای فشرده توصیه نمی شود زیرا باعث باقی ماندن الیاف یا ناخالصی هایی می شود که می توانند محلول نهایی را آلوده کنند. معمولاً می توانید اجازه دهید ظروف شیشه ای روی آب چکان خشک شوند. در غیر این صورت، اگر محلول نهایی در ظرف شیشه ای حلال آبی می باشد، بهتر است آن را خیس بگذارید (مگر اینکه بر غلظت محلول نهایی تأثیر بگذارد). اگر حلال اتر باشد، می‌توانید ظروف شیشه‌ای را با اتانول یا استون بشویید تا آب آن گرفته شود، سپس با محلول نهایی بشویید تا الکل یا استون از بین برود.
اگر آب بر غلظت محلول نهایی تأثیر می گذارد، ظروف شیشه ای را سه بار با محلول نهایی شستشو دهید.
-
خشک کردن ظروف شیشه ای
اگر قرار است ظروف شیشه ای بلافاصله پس از شستشو استفاده شود و باید خشک شوند، آن را 2 تا 3 بار با استون بشویید. با این کار هر گونه آب از بین می رود و به سرعت تبخیر می شود. دمیدن هوا در ظروف شیشه ای برای خشک کردن آن ایده خوبی نیست، برای کمک به حذف سریعتر استون می توانید از خلاء برای تبخیر حلال استفاده کنید.
-
نکات اضافی
درپوش ها و اتصالات قابل جداشدن را زمانی که از ظروف استفاده نمی کنید بردارید. در غیر این صورت ممکن است در جای خود به ظرف بچسبند.
محل اتصال ظروف شیشه ای را می‌توانید با پاک کردن آن‌ها با یک پارچه بدون پرز که با اتر یا استون آغشته شده است، از چربی پاک کنید. دستکش بپوشید و از تنفس بخارات خودداری کنید.
هنگام ریختن آب دیونیزه شده در ظروف شیشه ای تمیز باید یک ورقه صاف تشکیل دهد. اگر این حالت دیده نشد، ممکن است به روش‌های تمیز کردن تهاجمی‌تری نیاز باشد.
