محققان سوییسی یک روش فوقالعاده حساس برای اندازه گیری غلظت بسیار کم آفت کش های نئونیکوتینایدی (neonicotinoid pesticides) در عسل توسعه داده اند. نئونیکوتینایدها دسته ای از حشره کش ها هستند که ساختار شیمیایی سولفوکسیمین (sulfoximine) و بوتنولیدها (butenolide) دارند. این دسته از آفت کش ها به دلیل اثرات منفی بالقوه ای آنها بر ارگان های غیر هدف (non-target organisms) در غلظت های کمتر از میکروگرم بر گرم (ppb) در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.
اثرات این آلاینده ها برای انسان نیز ثابت شده است و به دلیل پایداری چند ساله و تاثیر سوء بر سلامت انسان مقدار آلایندگی این ترکیبات احتمالا بسیار پایین تر از مقدار در نظر گرفته شده برای آنها خواهد بود. پایداری طولانی مدت این ترکیبات موضوع نگران کننده ای ست که این آفت کش ها را از شهد گل ها به کل کندو و ملکه مادر منتقل می کند و و در چرخه تولید عسل تا چندین سال باقی خواهد ماند. شکل 1 ساختارشیمیایی چند آفت نئونیکوتینایدی را نشان می دهد.
در روش ارایه شده، از ترکیب دو روش کروکاتوگرافی مایع و طیف سنجی جرمی، روش UPLC-MS-MSز (Ultra performance liquid chromatography – tandem mass spectrometer) برای اندازه گیری همزمان و شناسایی ساختار این آفت کش ها استفاده شده است. صحت و دقت روش به درستی مورد ارزیابی قرار گرفته و افزایش حساسیت 1000 برابری در مقایسه با روش های قبلی برای این روش گزارش شده است. روش ارایه شده امکان اندازه گیری تا 2 پیکوگرم بر گرم (pg/g) عسل را فراهم می کند. برای فهم درست این مقدار کم کافی ست جرم یک سکه نقره ای آمریکا را دربرابر جرم 278 عدد مجسمه آزادی را در نظر بگیرید!!. حداکثر مقدار مجاز این آلاینده ها برای انسان pg/gز50000 و برای زنبورها تا pg/gز100 است.با این روش امکان دست یابی به تصویر دقیق تر از آلایندگی این ترکیبات در محیط زیست امکان پذیر است.
در انتها این محققان با روش ارایه شده 36 نمونه عسل نقاط مختلف دنیا را آنالیز کردند و متوجه شدند که 28% از نمونه های عسل حداقل با یک نوع از این آفت کش ها آلوده شده اند.
این محققان مقاله ای نیز در مورد آلودگی جهانی عسل با این نوع آفت کش ها در مجله Science منشر کرده اند.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0269749118356690