همه ی پست ها

طیف بینی نشر اوژه (AES)

    طیف بینی نشر اوژه (Auger Emission Spectroscopy) با نام اختصاری AES یک تکنیک ویژه سطح است و در واقع روش اوژه متداول ترین روش آنالیز سطح برای تعیین ترکیب لایه های سطح یک نمونه است.     مشابه طیف بینی نشر اشعه ایکس (XES)، در طیف بینی نشر اوژه  هم یک پرتو الکترونی اولیه (از منبع)، الکترونی را از ترازهای داخلی به بیرون می راند (شماره 1 شکل 1). این مرحله یونیزاسیون اتمی است. در مرحله بعدی الکترون…

طیف بینی جذب پرتو ایکس (XAS)

طیف بینی جذب پرتو ایکس    پرتو ایکس فرودی از منبع، وقتی به نمونه برخورد می کند، پراکنده، جذب یا نشر می شود. مشابه روش های جذبی، در طیف بینی جذب پرتو ایکس (X-Ray Absorption Spectroscopy) با نام اختصاری XAS شدت پرتو ایکس با عبور از نمونه کاهش می یابد (شکل 1). جذب یک کوانتوم پرتو ایکس، سبب خارج شدن الکترون های لایه های درونی اتم شده و در نتیجه یک یون برانگیخته تولید می شود. بیشترین احتمال جذب زمانی اتفاق می…

مبانی طیف بینی پرتو ایکس

  طیف بینی پرتو ایکس (X-ray spectroscopy)، شامل مجموعه ای از روش های طیف بینی برای شناسایی مواد با استفاده از پرتو ایکس است. پرتو ایکس یا اشعه ایکس، تابش الکترومغناطیس ناشی از کنده شدن الکترون های پرانرژی و یا انتقال آنها به لایه های داخلی اتم هاست. گستره پرتو ایکس، با محدوده طول موجی 0.1-100 آنگسترم و انرژی 120 الکترون ولت تا 120 کیلو الکترون ولت، بین امواج ماوراء بنفش (UV) و پرتو گاماست. تکنیک های طیف سنجی به…

کالیبراسیون و رگرسیون

   کالیبراسیون به مجموعه کارهایی که بر اساس یک روش مشخصی برای مقایسه نتایج یک دستگاه با یک دستگاه دقیق تر یا یک روش استاندارد (ابزار دقیق) برای تشخیص خطا، تنظیم دستگاه و یکسان سازی گزارشات آنالیزی به کار می روند، اطلاق می شود. به طور کلی هدف از کالیبراسیون اطمینان از صحت (accuracy) نتایج مشاهده شده روش آنالیزی است. کالیبراسیون و رگرسیون در روش های آنالیزی  در مفاهیمی نزدیک به هم دارند. کالیبراسیون یک مفهوم بسیار گسترده است که…

طراحی تاگوچی

    طراحی تاگوچی (Taguchi design) با توجه به نام پایه گذار این روش به نام مهندس ژاپنی “تاگوچی” نامگذاری شده است. طراحی تاگوچی به دلیل کارایی آن در کاهش هزینه های در صنایع تولیدی مورد توجه بسیاری قرار گرفت. این روش امروزه نیز کاربرد زیادی در بهبود کنترل کیفی در کارخانه ها ی تولیدی دارد. با توجه به توسعه و کارایی بالایی که از کاربرد این روش گزارش شد، این روش در زمینه های مختلف بیوتکنولوژی، مهندسی، بازاریابی و ..کاربرد…

طراحی Placket Burman

   طراحی Placket Burman یا طراحی PB یک روش غربالگری و بسیار اقتصادی ست که توسط دو شخص به نام های Placket و Burman در سال 1946 ارائه شد. طراحی پلکت-برمن نوعی طراحی عاملی کسری دو سطحی با وضوح (تفکیک) 3 است. این طراحی برای تعداد فاکتورهای با ضریب 4 یا 8 به کار می رود. تعداد آزمایش ها،به جای توان دو در طراحی های عاملی،با ضریب چهار محاسبه می شود. همیشه تعداد آزمایشات ضریبی از 4 است و حداقل…

طراحی عاملی کامل و کسری

همانطور که در مبحث طراحی عاملی گفته شد، طراحی عامل متداول ترین روش طراحی آزمایش است. این طرحی بر حسب تعداد سطح های انتخابی فاکتور یا متغیر مورد نظر به دو دسته کلی طراحی عاملی کامل و طراحی عاملی کسری تقسیم می شود. طراحی عاملی کامل   طراحی عاملی کامل (Full Factorial Designs)، یک طراحی بر اساس همه ترکیب های احتمالی سطح بالا/سطح پایین (+1/-1) برای تمامی فاکتورهاست. بنابراین اگر تعداد فاکتورهای دو سطحی فرایند k باشد، تعداد ترکیبات ممکن فاکتورها…

طراحی مختلط

      در بسیاری از مواقع هدف یا موضوع مورد نظر ما به صورت مختلط یا ترکیبی است. یعنی پارامتر موردنظر ترکیبی از متغیرهای دیگر بوده و به صورت تناسبی از اجزا یا متغیرهای دیگر تعریف می شود. دقت شود که در در طراحی مخلوط پاسخ  مورد نظر به نسبت پارامترها وابسته است نه به مقدار آنها. به عنوان مثال طعم یک آب میوه (پاسخ) به نسبت آب هندوانه، آب آناناس و آب پرتقال در مخلوط بستگی دارد نه…

طراحی سطح پاسخ

   روش های طراحی سطح ابتدا برای کاربردهای تحقیقاتی در شیمی، فیزیک و بیولوژی توسعه داده شدند اما به علت نتایج قابل اعتمادی که با این روش ها حاصل شد، در صنعت نیز به کار برده می شوند. روش سطح پاسخ (Response surface method) یا به اختصار RMS به طور خلاصه استفاده از روش ها ریاضی و تکنیک های آماری برای ساخت مدل های تجربی از فرایند مورد مطالعه است. در این روش ها علاوه بر اثرات اصلی بین فاکتورها،…

طراحی عاملی

  روش های طراحی عاملی (Factorial design) از روش های متداول و کارآمدی هستند که با انعطاف پذیری بالایی که دارند، امکان بررسی چندین فاکتور با سطوح مختلف به صورت هم زمان را فراهم می کنند. در روش های طراحی عاملی،انجام آزمایشات معمولا در دوسطح برای تمام فاکتورها صورت می گیرد. این سطح ها که سطح بالا (high level) و سطح پایین (low level) نامیده می شوند، به ترتیب با +1 و -1 ( و یا با 1 و 0)…